KAZAYA MÜDAHALE

1. Olabilecek Aksilikler
2. Kazaları Önleme, Planlamanın Önemi
3. Acil Durumda Yapılacaklar
4. Hava Ve Su Durumu
5. Dalıcıların Kondisyonu, Sağlık Durumu Ve Tecrübeleri
6. Kayıp Dalıcı
7. Teknenin Arızalanması
8. Dalışa Bağlı Problemler
9. Yaralanmalar
10. Kurtarma

    11.  İlk Yardım

1. OLABILECEK AKSILIKLER

Bir dalış organizasyonunda olabilecek aksilikleri üç ana başlık altında sıralayabiliriz.

• Materyalden kaynaklanan aksilikler. (dalış malzemesi arızası veya unutulması, ulaşım esnasında kullanılan araçtaki bir arıza.)
• Ekipten kaynaklanan aksilikler. (ekipteki kişilerde görülen ani rahatsızlıklar.)

    ·         Doğal koşullardan kaynaklanan aksilikler. (ani fırtına çıkması, sualtı akıntısı.)

2. KAZALARI ÖNLEME, PLANLAMANIN ÖNEMI

Kazaları Önleme:

Bir problemle en iyi uğraşma şekli daha başından itibaren problemin oluşmasına meydan vermemektir. Kendi kendini kollama aşağıdaki önlemlerle başlar.

• Düzenli alet bakımı,
• Dikkatli teçhizat kontrolü
• Arkadaş sistemini iyi kullanma
• Doğabilecek problemlere karşı önceden düşünerek gerekli önlemleri almak. Örneğin çok hareketli bir dalıştan önce hava harcamanın daha fazla olacağını bilip tedbir alma gibi.

   ·         Problemleri daha oluşmadan veya hemen anında tanıyıp doğru ve süratli müdahale edebilmek. (hipoterminin veya tükenmenin belirtilerini tanıyıp, gerekeni yapmak.)

Planlamanın Önemi:

Herhangi bir dalış organizasyonunun başarısı dikkatli ve tam bir planlamayla doğrudan bağlantılıdır. Her organizasyonun niteliği değişik planlama gerektirebilir, fakat belirli incelemeler her organizasyon için uygulanabilir.

• Dip zamanı her zaman saptanmalı, dip zamanını koruyan ve dalıcının etkinliğini arttıran herhangi bir planlama içeriğine büyük öncelik verilmelidir.
• Dalış organizasyonları, aşırı çevresel koşullar altında veya her zaman dalıcının ve destek faktörlerinin güvenliği tehlikeye girdiğinde ertelenmelidir.
• Dalıcılar her zaman kazalara, aşırı sıcaklık ve tehlikeli kirliliklere karşı korunmalıdır.
• Acil yardımın varlığı hem dalış ünitesinin içinden hem de gerekli olan dış kaynaklardan garanti altına alınmalıdır.
• Araç ve donanımlar uygun ve elverişli olmalıdır.
• Bir organizasyon beklenmeyen nedenlerden dolayı ertelenebilir. Hava ve deniz durumundaki değişiklik kesilmiş veya ertelenmiş organizasyonun yeniden başlamasını önleyebilir. Dikkatli bir planlama gereksiz kesilmelere karşı en iyi güvencedir.

3. ACIL DURUMDA YAPILACAKLAR

Çoğunlukla kurtarma operasyonlarında malzeme çok önemli rol oynar. Dalıcının hangi malzemelere ihtiyacı olduğunu, onları nerede bulabileceğini ve nasıl kullanacağını bilmesi gerekir. Aşağıdaki listede acil durumlarda işe yarayabilecek bazı malzemelerin isimleri verilmiştir:

• Dürbün
• Sualtı şamandırası
• Kağıt, kalem, yazı bloğu
• Şamandıralar
• Sörf veya sırt tahtası
• Battaniye
• Çeşitli uzunlukta ipler
• İlk yardım çantası
• Bir küçük dairesel taramalı çapa
• Oksijen soluma cihazı
• Sualtı pusulası
• İşaret fişekleri
• Düdük
• Telsiz (CB,VHF)
• Siren (çağırma için)

Bu malzemelerin herhangi bir kimse tarafından taşınabilmesi için etiketlenmeli ve ara sıra kontrolleri yapılmalıdır. Herhangi bir dalıştan önce mevcut ilkyardım malzemelerini görmek, yerlerini öğrenmek her dalıcı veya dalış lideri için şarttır.

Birçok durumlarda telekomünikasyon cihazları (özellikle CB, VHF) çok büyük önem taşır. Özellikle bu cihazları çalıştırmayı ve yerlerini bilmek acil durumda çok işe yarayacaktır. Bazen kazayı diğer dalıcılara bildirmek ve herkesi toplayabilmek için siren veya işaret bayrakları kullanılır. Diğer arama ile ilgili kullanılabilecek malzeme, şamandıralar, ipler ve sualtı pusulasıdır.

Acil durumlarda aranan bir malzemenin yerine hemen çevreden bulunabilecek bir başka malzeme kullanılabilir. Ancak böyle bir malzeme değişikliği kararı kaza anında değil daha önce düşünülmelidir. Örneğin hipotermi geçiren bir kazazedenin acele ısıtılması lazımdır, bunun içinde çevreden kazazedeyi ısıtabilecek her şey kullanılabilir.

Bundan sonraki adım, mevcut malzemenin kontrolüdür. Eksiklikler, çalışıp çalışmama bu kontrolün temel sebepleridir.

En son adım da kurtarıcının kendi dalış malzemelerinin kontrolüdür. Bu malzemelerin bakımlılığı ve kolayca giyilebilirliği önemli bir faktördür.

Bir dalıcının bölgedeki ilk yardım ve tıbbi müdahale istasyonlarını iyi bilmesi şarttır. Mevcut basınç odalarının yerleri, mevcut hastanelerin acil servislerini ve bunların müdahale yapabilecekleri konuları bilmek çok yararlı olacaktır. Ayrıca denizde doğabilecek acil durumlarda Sahil Güvenlik ile irtibat kurulabilir. Bütün bu bilgiler acil durumlarda, pek çok zaman kazandırmış olur.

Dalıcının acil durumu sevk ve idaresinde dikkate alması gereken 7 önemli nokta vardır. Bunlar;

• İleri görüşle hareket
• Değerlendirme
• Harekete geçme
• Görevlendirme yapma
• Yaralara müdahale etme
• Sevk ve idare
• Yaralının nakli

Şimdi bu noktaları daha detaylı inceleyelim;

İleri Görüşle Hareket:

Eğer bir kazaya yol açabilecek sebepleri önceden kestirebilir ve tanımlayabilirsek kazayı en azından kolayca kontrol altına alabilir veya tamamen önleyebiliriz. Kazanın olabilme şekli ve tabiatı ileri görüşle fark edilebilinir ki bu da gerek kaza anındaki kıymetli zamanın kaybolmamasını gerekse yaralanmanın daha hafif bir şekilde atlatılmasını sağlar.

Bir dalıcı şu soruların cevaplarını mümkün olduğu kadar detaylı öğrenmelidir. Mevcut dalıcıların yeterlilikleri nedir? Aralarında tıp teknisyeni, doktor, hemşire gibi elemanlar var mı? En yakın ilkyardım elemanları nerede bulunur?

Değerlendirme:

Değerlendirme, olay ile ilgili çeşitli faktörleri göz önüne alarak yapılacakları formüle etmek ve yardım planını ortaya koymaktır. Değerlendirmeyi yaparken şu faktörlerin de göz önüne alınması gerekir;

• Kazazedenin durumu nedir?
• Baygın mı veya kendinde mi?
• Su üstünde mi veya su altında mı?
• Yaralı mı?
• Kazazedeye olan uzaklık nedir?
• Çevreden yardım edebilecek biri var mı ?
• Etrafta kullanılabilecek ne çeşit kurtarma aletleri mevcut?
• Çevre şartları nedir?
• Akıntı var mı?

Harekete Geçme:

Bir acil durumun tanınması, değerlendirilmesi ve hareket planının formüle edilmesinden sonra süratle harekete geçmek lazımdır. Dalıcı kendisinden daha otoriteli ve bilgili bir kimsenin olmaması halinde derhal hareket planını tatbike geçer.

Görevlendirme  Yapma:

Bir acil duruma müdahale çevrede bulunanlara bazı görevleri vermekle daha kolaylaşır. Ancak genellikle görevlendirme için çok az zaman vardır. Bunun için de görevlendirme yaparken direktifler kısa, özlü ve kesin olmalıdır.

Yaralara Müdahale Etme:

Bir kişi yaralandığı zaman ilk yardımı yapacak kişinin, yapılacaklar için karar verebilmesinden önce bir takım ön bilgilere ihtiyacı vardır. Bu ön bilgiler, acil durumun ve kazazedenin incelenmesi, ilk değerlendirme, ikinci değerlendirme ve aşağıda örneği verilmiş sorgulama şekli sonunda elde edilebilinir.

Sorgulama sonucu ve fiziki muayene sonucu elde edilen bilgilerle ilk yardım şekli seçilecek ve tatbik edilebilinecektir. Burada kurtarıcının hatırlaması gereken nokta şudur; dalıcı teşhis koymaktan çok belirtileri tedavi etmeye ve durumun kötüye gitmesini önlemeye çalışmalıdır. Gerçek teşhis ve tedavi doktorlar tarafından yapılmalıdır.

 Sevk ve İdare:

Burada önemli olan, durumun kontrol altına alınmasıdır. Bağırıp, çağırma, karışıklık, şaşkınlık, karmakarışık yardım istekleri, acil durumda en çok görülen olaylardır. İşte idarecinin ödevi bu karma karışık durumu organize etmek ve herkesi bir tatbikat planı altında toplayabilmektir. Kazazedenin hastaneye naklinden sonra alet ve edevatın toplanması, delil olabilecek şeylerin dikkatle saklanıp otoritelere teslim edilmesi gerekir. Kazanın oluş şekli ile ilgili bir kısa raporun yazılmasında da mutlak yarar vardır. Ayrıca kazazedenin yakınlarına haber iletmek gerekir.

Yaralının Nakli:

Her ciddi yaralanma veya ağır durumda olan kazazede mümkün olduğu kadar çabuk hastaneye nakledilmelidir. Ciğer zedelenmesi veya vurgundan şüphelenilen dalıcıların dekompresyon tedavisi için basınç odalarına nakli şarttır. Kazazedenin nereye götürülmesi gerektiğine karar verecek tıbbi otoriteler olacağına göre bu otoritelerle temas kurmak gerekir.

4. HAVA VE SU DURUMU

Hava Durumu:

Dalış alanındaki satıh koşulları hem dalgıçları hem de satıhta çalışan ekip elemanlarını etkiler. Bu durumlar; bulunulan yer, (yılın) zamanı, hava durumu, dalga, rüzgâr, gel-git, akıntı, bulutların durumu, sıcaklık, görüş ve diğer teknelerin varlığıdır.

Dalışın olduğu alandaki mevsimlere özgü sıcaklık, rüzgar ve fırtınalı günleri gösteren özel yayınlardan ve denizcilik yayınlarından saptanabilir. Dalış için koşulların uygun olup olmadığını saptamak için hava durumları ve uzun süreli hava raporları incelenmeli ve bir organizasyonun ilerleme safhalarında hava raporları devamlı kontrol edilmelidir.

Etkili bir dalış planı yüzeyde karşılaşılabilecek aşırı sıcaklık değişimleri için hazırlanmalıdır. Bu da normal olarak bir dalıcıdan çok satıh personeli için daha büyük bir problemdir. Her ne kadar yukarıdaki yardımcı personelin etkinliğindeki bir azalma dalıcının emniyetini tehlikeye soksa da dikkat edilmesi gereken özel problemler şunlardır;

• Güneş yanığı
• Rüzgâr yanığı
• Donma (bir uzvun donması)
• Isı bitkinliği

Soğuk ve rüzgârlı havalarda "Rüzgâr Soğuk Faktörü" her zaman dikkate alınmalıdır. Yüzün açıkta kalan bölgelerine değecek olan soğuk hava, normal hava soğukluğundan daha soğuk hava etkisi yapacaktır. Örneğin; eğer gerçek sıcaklık 20C ve rüzgâr sürati saatte 35 mil ise eşdeğer soğukluk -15 derece C olur.

Yüzey görüş uzaklığı çok önemlidir. Görüş uzaklığının azalması dalış organizasyonunun ertelenmesini gerektirecek kadar ciddi bir şekilde engeller ve güçleştirir. Bilinen bir sis kuşağı içinde gerçekleştirilen organizasyonlarda, görüşün düşük olması nedeniyle dalış programına mümkün olabilecek gecikmeler için yer verilmelidir.

Ani sağanaklar, elektrik fırtınaları (şimşekler), ağır denizler ve alışılmadık gel-git olayları veya kaptanın görüşüne göre demirleme emniyetini tehlikeye düşürecek herhangi bir olay nedeniyle dalış ertelenebilir.

 Su Durumu:

Sualtı koşulları, dalıcıların dalış tekniklerinin ve donanımın seçiminde en büyük etken olacaktır. Bu özel koşullar şunları içerir ;

• Derinlik
• Dip yapısı
• Gel-git ve akıntılar
• Görüş
• Sıcaklık
• Kirlilik
• Engeller ve tehlikeler

Derinlik hem dalış personelini hem de dalış donanımını belirlemede en büyük etkendir ve herhangi bir dalış için dekompresyon profilini etkileyecektir.

Dip yapısının, dalıcının hareket ve çalışma kabiliyetinin yeterli ve güvenli olması üzerine kesin etkileri görülebilir.

Dalış operasyonlarını üç ana akıntı çeşidi etkiler ;

• Nehir veya büyük okyanus akıntıları
• Gel-git nedeniyle azalıp çoğalma sonucu meydana gelen akıntılar
• Kıyı boyunca kırılan dalgaların dönüşüyle oluşan deniz yüzeyinin altındaki akıntı veya anafor

Sualtındaki görüş derinlik ve berraklığa bağlı olarak değişebilir.

Su sıcaklığı dalıcının performansını kesin bir şekilde etkiler. Soğuk suda dikkatini toparlama yeteneği ve çalışma verimi hızlı bir şekilde düşecektir. Orta derecedeki sıcaklıklarda bile vücut sıcaklığının suda kaybolması hemen büyük ölçüde yorgunluğu getirir. 30 derece C üstündeki sularda dalıcı aşırı sıcaklıktan zarar görebilir, bu da bitkinliğe yol açar.

Dalıcılar birçok probleme neden olabilecek tehlikeli ve istenmeyen biçimlerdeki kirliliklerle karşılaşabilirler. Lağım veya sanayi atıkları yakınında çalışan dalıcılar hastalık kapma tehlikesiyle karşılaşabilirler. Suya sızan zehirli maddeler veya buharlaşan yakıtlar cildi tahriş eder. Dalıcı özellikle deri ve kulak enfeksiyonlarına maruz kalır.

Çevresel tehlikelere ve dalışlarda meydana gelen kazalara ek olarak, bir dalıcı dalış çevresine uymayan operasyon tehlikeleri ile zaman zaman karşı karşıyadır. Bu kapsama girenler; elektrik şoku, patlama, akustik ve sualtı canlıları sıralanabilir.

5. DALICILARIN KONDISYONU, SAĞLIK DURUMU VE TECRÜBELERI

Formda kalabilme, eğitim ve periyodik olarak pratik yapma, iyi bir dalıcı (özellikle kurtarıcı) yaratmada şarttır. Nitekim bir acil durumda fiziksel güç ve form, olaya tesir eden faktörlerdir. İyi bir dalıcı, fiziksel formunu iyi muhafaza edebilmesinin yanında dalma ile ilgili becerilerini ve hatta serbest dalış becerilerini de en üst seviyede tutabilmelidir.

Eğitimin çok gerekli olduğu gerçeğinin ışığında bilgiyi ara sıra güncelleştirmek ve yeniden şekillendirmek yeni programlara, seminerlere ve kurslara katılmakla sağlanabilir.

Bütün bu kazanılmış veya kazanılan bilgilerin tatbikatı da ölçüsüz derecede önemlidir. Nitekim bu tatbikatlar hem fikren hem de fiziki olarak yapılabilirler.

Fiziksel pratik de çok önemlidir. Genellikle kurtarma, kompleks, insandan insana ve olay yerine göre çok değişen bir olaylar dizisidir. Bu sebeple değişik yörelerde değişik şartlar altında yapılan çalışmalar dalıcıya tecrübe ve pratik sağlayacaktır.

 6. KAYIP DALICI

Eğer kayıp dalıcı bir yere takıldı veya yaralanmış ise ve görüş iyi ise onun yerini belirlemek ve yardım etmek zor olmayacaktır. Görüş kötüyse zorluk oldukça büyümüş ve dalıcı tehlikeye girmiştir.

Kayıp dalıcı sıkça yönünü kaybetmiş, kerterizini yitirmiş ve operasyon sahasının dışına çıkmıştır. Nitrojen narkozu veya solunum havasındaki karışım gaz probleminden dolayı zihinde bulanıklık, baş dönmesi, endişe ve panik içinde olabilir. Bu nedenle onu kurtaranlar bilmeden zarar verebilir. Dalıcının yeri belirlendiğinde onu kurtaracak kişi durumunu tam olarak analiz edip, zarar görmeye engel olacak şekilde dikkatle yaklaşmalıdır.

Eğer dalıcı kendinden geçmiş bir halde bulundu ise tekrar hava ikmali sağlayarak kendine gelmesi sağlanmalıdır. Eğer bu yapılamıyorsa derhal satha getirilmelidir. Belirlenen dekompresyon kaçırılmış olabilir ve dalıcıyı canlı tutabilmek için derhal basınç altında tutmak gereklidir. 

7. TEKNENIN ARIZALANMASI

Tekne arızalandığında, arızayı kendi olanaklarınızla çözemiyorsanız irtibat sağlamanız gerekir. Teknede telsiz varsa, Kanal 16'dan çağrı yapılarak civardaki teknelerden, Sahil Güvenlik Botlarından veya varsa Liman Başkanlığından yardım istenir. Teknenin mevkii, adı ve arıza sebebi bildirilir. Teknede telsiz yoksa görünür işaretlerle yardım istenir (Örneğin işaret fişekleri, işaret flamaları, düdük işaretleri, v.s) 

8. DALIŞA BAĞLI PROBLEMLER 

• Maske: Maskeye su dolması, maskenin kaybolması
• Şnorkel: Suyu temizlemede zorluk, şnorkelin kaybolması
• Paletler: Paletlerin kaybolması, kramp
• Elbise: Üşüme, solumada zorluk, su dolu elbise, pozitif yüzerlilik
• B.C.D. : Hava kaçağı, fazla yüzerlik
• Ağırlıklar: Çıkarmada zorluk, istemeden kemeri düşürme
• Tüp, Regülatör: İkinci kademeden istenildiğinde az veya hiç hava gelmemesi, hava kaybı, kendi kendine hava kaçıran regülatör, ikinci kademeden hava ile su gelmesi, tüpün sırtlıktan çıkması

9. YARALANMALAR

Bazı yaralanmalar gözle görünür, yanık, kesik v.s. Fakat dalışta birçok yaralanma içten olabilir ve hayati tehlike oluşturabilir. Örneğin; beyine ait dekompresyon hastalığı (Cerebral Decompression Sickness), ya da beyne ait hava embolisi (Cerebral Air Embolism)

Fiziksel Kontrol:Kazazedenin fiziksel kontrolü ilk yardımcıya tesbit safhasında yardım edecektir. Kazazedenin başından başlayarak aşağılara doğru bak.

Gözler:Kazazede görebiliyor mu? Dalıcının gözlerinin önünde tutacağınız parmaklarınızı saymanızı isteyin. Gözlerin ani oynamasına dikkat edin, bu ani göz hareketlerine nystagmus denir ve beyin ya da iç kulak tahribatını gösterir.

Yüz:Kazazededen gülümsemesini isteyin. Yüzün simetrik olup olmadığını kontrol edin. Simetrik gülümseme problem gösterir.

İşitme:Kazazededen duyduğu sesi onaylamasını isteyin. Baş ve işaret parmaklarınızı kazazedenin kulağının yanında sürtün. Daha sonra yarım metre uzaklaşarak hareketi tekrar edin. Sesi duyduğunu belirtmesini isteyin. Çok gürültülü ortamlarda aradaki yarım metre mesafe daha az olabilir.

Boyun:Kazazedeye yutkunmasını söyleyin.Gırtlak kıkırdağının (Adam apple) oynayıp oynamadığını kontrol edin.

Kas Gücü:Gücün her iki koldan eşit gelmesine dikkat edin. Kazazedeye her iki kolunu önüne uzatmasını söyleyin. Siz kazazedenin kollarını ayırmaya ve birleştirmeye çalışırken direnci kontrol edin.

Vücut Duyarlılık Kontrolü:Yüzdeki yöntemin aynısını bu seferde sırtta uygulayıp parmaklarınızı sırtında dolaştırın. Omuz, göğüs, karın, kol ve bacaklarda. Uyuşmuş bölgeleri tespit edin.

Denge ve Koordinasyon: Eğer yer uygunsa kazazedenin ayakları birleşik ve gözleri kapalı olarak ayakta durmasını söyleyin. Ona ellerinin, her iki yanda, mümkün olduğunca açmasını ve kollarını kırmadan çabuk bir hareketle işaret parmaklarını kafasının üstünde birleştirmesini söyleyin. Normal olmayan herhangi bir durum kaydedilince (herhangi bir test aşamasında) kazazedenin beyin embolisi ya da dekompresyon hastalığı olduğu ortaya çıkar ve hemen basınç odasında rekompresyon tedavisi görmesi gerekmektedir.

Not: Yukarıdaki tüm kontrollerde dalış öncesi kazazedenin durumunu göz önünde bulundurun. 

KIRIKLAR ve ÇIKIKLAR

Kemik hasarları çok az hayati önem taşırlar. Kural olarak birçok kırılma tedavi ve kazazedenin hastaneye transferinde çabukluk gerektirmez. Bir dalıcı aletlerini takarken düşer ve bacağını dokulara az bir zararla kırar. İyi niyetli arkadaşları ona yardıma koşup ayağa kalkmasına yardım ederler, kırılan uçlar birbirine sürtüneceğinden hareket edip çevredeki dokuları tahrip eder. Oturtmak için bir yere taşırken kırık parçalar kas ve dokuları kesip sarsıntı yüzünden deriden dışarı da çıkabilirler. İlkyardım önlemleri alındıktan sonra kemiklere yapılacak ilk yardım müdahalelerini incelemeden değişik tipte yaralanma sebepler ve tanımları incelenmelidir.

Kırılma Tipleri

Pratik ilk yardımda bir çatlak ya da kırık 2 ana bölüme ayrılır.

• Açık Kırıklar - Kırılma ve deri yüzeyi arasında uzayan açık yara.
• Kapalı Kırıklar - Doku zedelenmesinin gerçekleşmediği kapalı ya da basit kırık. Deri yüzeyi bütünlüğünü kaybetmemiş.

 YANIKLAR

Dalıcıların karşılaşabilecekleri yanıklar şunlardır.

Kuru Yanıklar: Alevler, yanan sigara ve sıcak cisimler (motor, ocak, kazan) ya da hızlı hareket eden cisimlerin deriye sürtmesi sonucu kuru yanıklar oluşur. En yaygını ip yanığıdır.

Haşlanmalar: Islak ısı sonucu buhar, sıcak su, yağ.

Kimyasal Yanmalar: Asit ve alkali cinsi maddeler (temizlik malzemeleri) gözle ya da deriyle temaslarında yanma olabilir.

Güneş Yanığı: Özellikle açık botta güneş göz ve deriye zarar verebilir.

Yanan Elbise: Eğer bir kişinin elbiseleri alev alırsa hemen söndürülmelidir. Kişiyi daha fazla tehlikeye sokmamak kaydıyla bunu gerçekleştirmenin en çabuk yolu suya atlamak olabilir.

KANAMA

• Kanaması olan bir kazazede karşısında sakin olun ve olayı ele alın. Kendinden emin olmak bulaşıcıdır (panikte öyledir).
• İdeal olan yaranın üstüne steril bir sargı bezi yerleştirip yara üzerine baskı uygulanmalıdır.
• Fakat sargı olmadığı takdirde kuru, temiz bir bez hiç bir şey koymamaktan daha iyidir. Enfeksiyon ikinci derecedir.
• Eğer hiç bir şey yoksa elinizi kullanın.
• Kazazedeye sabit yatmasını (durmasını) söyleyip onu sakinleştirin.
• Eğer rahatsız ve hareket ediyorsa oluşan tüm pıhtılaşmayı bozacak ve kanama devam edecektir.
• Kanayan bölgeyi yukarı kaldırın. Kanın yukarı akması daha zordur.
• Sargı bezi kanamayı durduramıyorsa bile onu yerinden kaldırmayın. Pıhtılaşmayı bozarsınız.
• Sargı değiştirirken kaybolan birçok hayat vardır. Değiştirme yerine üstüne bir başka bez koyun.
• Eğer yara içine saplanmış yabancı cisim varsa sakın çıkartmayın. Bu kanamayı arttıracaktır.

PATLAMA SONUCU YARALANMALAR

Eğer dalış tüpü herhangi bir sebepten dolayı delinirse, bu bir patlamaya ve yaralanmaya sebep olur. Bunun yanında sualtı çalışmaları sırasında patlamalar sonucu ya da patlayıcı madde taşıyan bir batığı inceleyen acemi dalıcıların yanlış hareketleri sonucu, yaralanmalar olabilir.

Patlama yaralarının vücuttaki etkileri;

Patlayan cisimden sıçrayan parçalar yerine göre (dokulara girişleri bakımından) kurşundan daha çok zarar verebilirler. Parçalardan gelebilecek zararla beraber yaralanmalar aynı zamanda patlamaları izleyen karışık patlama dalgası yüzünden de gerçekleşebilir.

Basınç dalgasının özellikle kapalı bölgelerde çok yıpratıcı etkileri olabilir. Bir patlamaya yakın basınç dalgası her inch kareye 1000 pound'a kadar çıkabilir. Kulak zarı 20 pound/inch kare basınçta yırtılır. Bir duvarın arkasında bulunmanız sizi korumayacaktır, çünkü basınç dalgaları aynı ses dalgaları gibi hareket ederler ve tüm engellerin üstünden ve kenarlarından dolaşabilirler.

DOLAŞIM ŞOKLARI

Dolaşım sisteminin dokuların ihtiyacı olan oksijen ve besini verip, atıklarını geriye taşıyamamasına şok denir. Yetersiz kan dokusu dolaşımı nedeniyle dokular hasar görüp çalışma bozukluğu gösterirler veya çalışamazlar.

Yetersiz kan dokusu dolaşımının 3 ana değişik sebebi vardır.

• Kan seviyesi (hacmi) düşmüştür. Hypovolaemic şok
• Dolaşım kapasitesi kan damarlarının aşırı sulanması sonucu yükselmiş ve normal kan miktarı dahi dolaşım sistemini yeteri kadar dolduramaz olmuştur. Düşük direnç şoku.
• Kalp pompa görevini yerine getiremez ve buna bazen güç kesilmesi sendromu da denir. (Cardiogenic şok)

 10. KURTARMA

Kazaların Önlenmesi:

• Eğitim
• Fiziksel yorgunluk
• Donanım
• Kendi donanımını kullanma ve kullanılan donanımın dalış amacına uygun olması. Arkadaşının donanımını tanıma (Buddy Check)
• Arkadaş sistemi
• Dalış Planlaması
• Nereye?
• Ne zaman?
• Kiminle?
• Ne yapmak için?
• Stres
• Psikolojik (zayıf görüş)
• Fiziksel (Güçlü akıntı)

Stres Semptomları;

• Sinirlilik,
• Hızlı solunum,
• Karasız ve koordinasyonsuz hareketler,
• Zihnin önemsiz bir sorunla meşgul olması,
• Yüzerlik kontrolünde problem,
• İşaretlere yanıt vermeme,
• Büyümüş gözler,
• Şiddetli palet çırpma

Kazazedeye Yaklaşma;

• Yüzeyde (tekne ya da şamandra ile)
• Dipte;

Kurtarıcı bilinçli ya da bilinçsiz bir kazazede ile uğraşmak zorunda kalabilir. Yardım edilmesi en kolay olan kazazede, tüm kurtarma işlemi süresince pasif kalacağı için bilincini yitirmiş kazazededir.

Bilinci yerinde olan kazazede ise panik yüzünden kurtarıcının güvenliğini de tehdit edebilir.

Unutmayın! Bir kurtarma işlemi boyunca en büyük önemi taşıyan kişi kurtarıcıdır. Ve bir kurtarıcı panik içindeki kazazedeye asla yaklaşmamalı, kazazede sakinleşinceye kadar ya da tehdit unsuru olamayacak kadar yoruluncaya kadar güvenli bir uzaklıktan kazazedeyi izlemelidir. Daha önce yapılacak bir müdahale yardıma ihtiyaç duyan bir yerine iki kazazede olmasına yol açabilir. Paniğe kapılmamış ve kurtarma işleminde size yardımcı olmaya hazır bir kazazedeye bile arkadan yaklaşılmalıdır. Böylelikle kazazede birden paniğe düşerse kurtarıcı kazazedenin kendisine ulaşamayacağı bir uzaklığa çekilebilir.

Kazazedeyi Yüzeye Getirme:

• BC çıkışı
• Hem kendi hem de kazazedenin donanımını kontrol edecek olan kişi kurtarıcıdır.(yüz yüze çıkış)
• Kazazedenin yüzerliği kurtarıcıdan fazla olmalıdır. Eğer kazazedeyi kaybedecek olursanız öyle ya da böyle yüzeye geleceğinden emin olmalısınız.
• Kazazede yükselmeye başlayıncaya dek BC'ye hava basılmalı, çıkış başlayınca anında hava tahliye etmeye hazır olunmalıdır.
• Kurtarıcı, çıkış hızını ya derinlik göstergesine ya da yükselen kabarcıklara bakarak ayarlamalıdır.
• Tahliye işlemi sürekli yapılmamalı, aksine tahliye düğmesine fasılalarla, kesik kesik basılmalıdır.
• Yüzeye yaklaştıkça, yüzerlilik daha da artacaktır. Çıkış hızını düşürmek için kurtarıcı bacaklarını ve paletlerini fren olarak kullanabilir
• Yüzeye varıldığında pozitif yüzerlik sağlanmalıdır.

Alternatif Çıkış Metotları

• Kazazedenin hava kaynağı tükenmişse ya da donanımdaki bir arızadan dolayı pozitif yüzerlik sağlanamıyorsa, yüzeye ulaşmak için başka yollar denenmelidir.
• Kazazedenin ağırlık kemerini atarak yüzerlik sağlamaya çalışmak (çıkışı kontrol etmek zorlaşır)
• Kurtarıcının BC'sini kullanarak kazazedeyi yüzeye getirmesi (kazazedeyi kaybetme riski vardır. Kurtarıcı kazazedeyi kaybetmemek için bacaklarını kazazedeye dolayabilir)
• Kazazedeyi yüzerek, palet gücüyle yüzeye getirmek (yorucu bir işlemdir. Yüzeye varıldığında kurtarıcı kazazedeyi su üzerinde tutabilmek için yardıma ihtiyaç duyacaktır.)

Taşıma Teknikleri:

• Taşıma gerçekten gerekli mi?
• Yüzerlik donanımı...
• Yüzeye gelindiğinde eğer gerçekten kazazedeyi taşımanın gerekli olduğunu düşünüyorsanız, bunu yaparken yüzerlik aletlerinden yararlanmalısınız.
• Eğer kazazedenin bilinci yerinde değilse, BC hiçbir zaman tam olarak doldurulmamalıdır. Tam dolu bir yüzerlik donanımı kazazedenin başının göğsüne doğru bastırılmasını, dolayısıyla da soluk yollarının tıkanmasına yol açar. Kurtarıcının yüzerlik donanımı ise eğer mümkünse taşıma sırasında direnci azaltabilmek için boş olmalıdır. Dolu bir yüzerlik donanımı, özellikle suni solunum, verilecekse kazazedeye yaklaşmayı ve onu tutmayı engeller.
• Eğer kurbanı uzun bir süre taşıyacaksanız, öncelikle kendi üzerinizdeki fazlalıklardan kurtulmalısınız. Aksi takdirde siz de bir kazazede olabilirsiniz.
• Unutmayın! Kaybedilen malzeme yenilenebilir, kaybedilen yaşam asla!
• Eğer giysiniz pozitif yüzerliğe sahipse, ağırlık kemerini atmamanız yerinde olacaktır. Ağırlık kemeri bacaklarınızın suyun içinde kalmasına ve etkili bir biçimde palet vurmanıza yardımcı olacaktır.

Teknik:

         Bilinci yerinde olan kazazede arkasından ve donanımının uygun bir parçasından yakalanarak taşınır. Böylece paniğe kapılacak olursa kazazededen rahatça uzaklaşabilirsiniz.

         Bilincini yitirmiş bir kazazedeyi taşırken ise soluk yollarının açık kalmasına büyük özen göstermek gerekir. Bunu kazazedenin çenesinin altından tutarak sağlayabilirsiniz. Dalgalı bir denizde bu tür bir tutuş güvenli olmayacağı için diğer elinizle de kazazedenin koltuk altından kavramalısınız.

         Suni solunumu taşıma sırasında uygulayacaksanız bunun sabit suni solunum kadar etkili olmayacağını kabul etmeli ve aynı performansı göstermek için çırpınmamalısınız.

         Sabit suni solunumda soluk olabildiğince sık, sözgelimi dakikada 10 kez verilirken, taşıma sırasında bu her 15 saniyede 2 soluğa kadar düşebilir. Ancak kazazedeyi hayatta tutacak şeyin taşımadan ziyade suni solunum olduğunu unutmamalı ve birincinin diğerinin önüne geçmesine izin vermemelisiniz.

Kazazedeyi Sudan Çıkarmak:

Bilincini yitirmemiş olan bir kazazede nadiren hareket etme yeteneğinden yoksundur. Ancak kontrol yine de kurtarıcı da olmalıdır. Kurtarıcı kazazedenin ağırlıklarını, donanımını ve gerekliyse paletlerini çıkarmalı ve kazazede tekneye çıkarken kesinlikle altında durulmamalıdır. Bilincini yitirmiş kazazedeyi sudan çıkarırken unutulmaması gereken şey suni solunum işleminin sürmesi gerektiğidir. Bu yüzden kurtarıcı diğer kişilerin yardımına muhtaçtır. Kazazedeyi tekneye almak için gerekirse halat kullanılabilir.

11. ILK YARDIM

Suni Solunum:

 

Haberler