KÖTÜ DALIYOR OLMANIZIN 10 ANA NEDENİ

Bir dalgıç olarak aşağıda sayacaklarımızdan hangisini bu güne kadar yaşadınız.
     a) Baş ağrısı
     b) Aşırı yorgunluk, bitkinlik
     c) Sıkışmışlık duygusu
     d) Donuyormuşçasına üşümek
     e) Aşırı korkmak
     f) Yukarıdakilerin hepsi

Bir çok dalgıç için basit cevap f şıkkıdır. Hepimizin kötü dalışları vardır. Buradaki mesele bunların sayısını mümkün olduğunca kazandığımız tecrübe ve bilgiyle azaltmaktır. Peki bu öğrenme eğrisini kısaltmak hoş olmazımıydı acaba?

İste bu yüzden biz Scuba Lab’ta kafa kafaya verdik ve bunların 10 nedenden olduğuna karar verdik. Bunları elemine ettiğinizde su altında geçirdiğiniz kötü zamanları azaltacak ve kendi kendinize sormak zorunda kaldığınız “ne halt etmeye dalıyorum ben ?” sorusunun sıklığından kurtulacaksınız.

KÖTÜ NEFES ALIŞKANLIĞI
Problem:
Eğitmenler ve bütün kitaplar öğrencilere “normal ve sürekli şekilde nefes alın ve nefesinizi tutmayın” tavsiyesini sürekli yenilerler.

Ancak su altında nefesinizi doğal ve normal olarak alıp vermek tabii bir şey değildir. Scuba dalıcıları olarak başardığımız en büyük adaptasyonlardan birsi budur. Su basıncı ve regülatörün mekanik yapısı su altında nefes almayı zorlaştırıcı faktörlerdir. Nefes almayı başarmak için bu şartlarda çalışmak zorunda olduğumuz açıktır. Netice olarak scuba ile nefes alma yada derin ve rahat bir şekilde ve nefes verme unutulmadan yapılmalıdır.

Düzeltme
Karada nefes periyodumuz al.. ver… ara(bekle) şeklinde cereyan eder. Su altındaki adaptasyon parternimizde is ver… al.. ara(bekle) şeklinde olmalıdır.

Bu patern ile solumak en acemisinden en deneyimlisine kadar çok hava tüketen tüm dalıcılara söylenecek ilk şeydir. Hava yolları rahatlamış olan ve kendi kendine nefesini tahliye edecek olan sağlıklı bir dalgıç için “ara” dediğimiz faz sorun değildir. Ancak bunun yanında akciğerlerde fazla basıncın neden olmayacağı kazalara mahal vermemek için de aşağıdaki tavsiyeleri yerine getirmek zorundasınız.

  • Temiz ve sağlıklı akciğerlere sahip olmalısınız.
  • Yakında geçirdiğiniz bir hastalık var mı?
  • Sigara içememelisiniz
  • Nefesinizi tutarken satıha çıkmayınız
  • Yüksek süratle yükselmeyiniz.

Bir dalışı kolay ve keyifli hale getiren şeylerden birisi de iyi performanslı ve bakımlı bir regülâtöre sahip olmaktır.

ZAYIF YÜZERLILIK KONTROLÜ
Problem
Nötr bir durumda ve rahat bir şekilde duramamak acemi dalıcıların su altında diğer bir mücadelesidir. Bu onların daha fazla çalışmasına, daha fazla hava tüketmesine, daha az görmesine ve dalıştan daha az keyif almalarına neden olur.

Yüzerlilik kontrolü size uygun bir BCye sahip olmanızla başlar. BC rahat, doğru yüzerlikte ve yaptığınız dalışla uygun olmalıdır.

Düzeltme
Yüzerliliğin diğer bir anahtarı da doğru ağırlık kuşanmadır. Emniyet dekonuzu 5 m civarında 500 psi hava ile ve BC nizde hiç hava yokken nötr durabilecek şekilde yapabiliyorsanız doğru ağırlık kuşanmışsınız demektir. Netice olarak bir çok dalış şartlarında dalışa hafif olarak negatif başlamalı ve kullanılan havanın kayıp olan ağırlığını bu şekilde karşılamalısınız.

Uygun yüzerlilik kontrolü aynı zamanda uyanıklık ve önceden sezmeyi de gerektirir. Derine gittikçe BCnize küçük miktarda hava ilave ediniz ve yükselirken de küçük miktarda hava tahliyesi yapınız. Her iki durumda da verdiğiniz hareketin kumanda edebilmesi için zamana ihtiyaç olduğunu unutmayınız. Ayarlama işlemlerinizi küçük miktarlarda yapınız.

Yüzerliliğin ince ayarı nefes ile yapılır. Ciğerlerinizdeki havanın toplam ağırlığı 3–6 pound arası değişir normalden daha fazla ve derin nefes aldığınızda yükselir daha derin nefes verdiğinizde de alçalırsınız. Akciğer hacmi BC ye müdahaleye gerek bırakmadan bir kayanın veya rifin üzerinden aşmak için yükselmenizi ve tekrar geri aynı irtifaya inebilmenizi sağlayabilir.

KÖTÜ PALET KULLANIMI
Problem
Uygun olmayan palet vuruşları fiziksel strese, fazla hava tüketimine ve tükenmeye neden olur. Çok mükemmel paletlere sahip olsanız dahi kötü palet vuruşu size istenilen neticeyi vermeyecektir.

Düzeltme

  • Satıhta scuba paletleriyle yüzmeyiniz. Bu tip paletler satıha nazaran su altında daha iyidir.
  • Satıhta yüzmeniz gerekiyorsa sırt üstü yüzünüz,
  • En etkili palet vuruşu kuvvetli ve devamlı olarak kalçadan bacaklar mümkün olduğunca gergin vaziyette yapılandır. Bu hareket esnasında ayak parmakları ileri uzatılmalıdır.
  • Su altında optimum yüzüş pozisyonu ufki hale yakın durumda olmaktır. Baş çok hafif yukarı ayaklar (paletler) ufki (yatay) eksenden hafifçe aşağıda olmalıdır.
  • Vücudunuzda drag (sürüklenme) kuvvetini oluşturacak her türlü gevşek malzemeyi uygun seklide taşımaya özen gösteriniz. Ağırlığınızın nötr olmasına ve dalışınıza en uygun olan BC türünü giymeye özen gösteriniz.
  • Ayağınıza rahat fakat yeterli sıkılıkta olan paletleri seçiniz. Paletiniz içinde ayağınız gezinmemelidir.

KÖTÜ FIZIKSEL FORM (FITNESS)
Problem
Burada söz etmeye çalıştığımız hem mental hem de fiziksel form durumunuzdur. Aşırı düşkünlüklerinizden, bağımlılıklarınızdan (tütün alkol uyuşturucu) dalış öncesindeki gecelerde uzak durum. Çünkü bu gerekçeler birçok scuba kazasına neden olmuştur. Suba ölümlerinin hemen hemen 1/3 nün nedeni kalp hastalıklarıdır. Kendinize karşı dürüst olunuz. Amacınız parti mi yoksa dalış mı? Belki bir sure ikisini bir arada yürütebileceksiniz ancak vücudunuz sonunda kararını verecek ve siz bundan emin olun ki hoşlanmayacaksınız.

AŞIRI STRES
Problem
Dalış bir eğlence olmalıdır. Can sıkıcı ve sürekli endişe verici, fiziksel tükenmeye neden olan ve mental yorgunluk veren zor bir iş olmamalı. Uygun form, eğitim ve ekipman aşırı stresten kaçınmanın temel yoludur. Kolay solumak ve yavaş ve relax olmamak da bunların yanındadır. Buradaki soru şudur: su altında sürekli bu sakinlik duygusunu muhafaza etmek hem de bir zorlukla karşılaşıldığında bunu yapmak nasıl olacaktır.
Düzeltme
Bilinçli ve temkinli aralar vermek dalışınızı geliştirecek ve sizi stresten koruyacaktır. Bunun anlamı kısaca şudur: her ana geçiş noktasında donanımı kuşanmadan önce, suya girmeden önce, satıhta, alçalmaya başlamadan önce, dibe vardığınızda, yükselmeye başlamadan önce, emniyet dokesunda, satıha vardığınızda ve sudan çıkmadan önce yapacağınız basit olarak şudur:

  • Bekle ara ver
  • Kendini donanımını dalış eşini ve çevreni kontrol et
  • Vücudunuzu ve zihninizi içinde bulunduğunuz değişikliğe karşı ayarlamak için kendinize zaman verin
  • Göstergelerinizi dalış eşinizle mukayese ediniz ve gerekirse iletişim kurunuz.

Bir zorlukla karşılaşıldığında bunun üstesinden gelmek ve stresi azaltmak için su altında uygulanacak prosedürler şöyledir:

  • Dur
  • Kolay ve rahat nefes al
  • Kontrolü elinde bulundur
  • Temkinli ve dikkatli davran

YETERSİZ ELBİSE KORUMASI
Problem 
Az elbise koruması demek az ağırlık ve hareketlerinizde az kısıtlama emektir. Ancak bu aynı zamanda kurbanın en çok rastlanan hataya düşmesi anlamına da gelmektedir. Çok az koruma sizi hypotermi’ye aday (ılık sularda bile) hale getirir sakatlıklar da bunun yanında hazırdır.

Çözüm
Tavsiye edilen korunma ısı araklıkları 
    Skins: 23,88°C ve yukarısı
    Wetsuits (thin or partial): 21.11°C- 26.66°C
    Full Wetsuits: 12.77°C -21.11°C
    Dry Suits: 0°C - 18.33°C

BAŞAĞRISI
Problem
Dalış öncesindeki ve de sonrasındaki baş ağrıları çeşitli nedenlerden oluşabilir. En çok bilineni kötü soluma alışkanlığının oluşturduğu baş ağrısıdır. Nedeni vücutta atılamayan Co2 birikmesidir. Anksiyete, kulakları doğru eşitleyememek, sinüsler, soğuk su, fiziksel stres ve tansiyon, donanımları kaldırmak yada taşımak, sıkı maske lastiği, açlık, dehidrasyon, maps ağızlığını sıkı ısırmak, aksamdan kalma olmak, güneş yanması, kalitesiz hava soluma, migren, adet öncesi ve sonrası semptomlar, güvertede uzun sure bulunup egzoz dumanı solumak, deniz tutması ve genel form durumu bozuk olmak.

En önemlisi ve en açık bilinenleri ise başa bir şey çarpmasından olan ağrılar, tuzlu su aspirasyonu, Co zehirlenmesi, dekomprassyon hastalığı ve hava embolisi.

Düzeltme
Koruma ve kür direkt olarak sebeplerle ilgilenmek anlamına gelmektedir. Baş ağrılarının birçok bilinen etkilerini azaltmak için dalış bittikten sonra yapmanız gerekenler:

  • Donanımlarınızı çıkarın ve istirahat ediniz.
  • Ağrının nedeni biliyorsanız ortadan kaldırmaya çalışınız
  • Temiz havada kalınız
  • Bol miktarda su içiniz
  • Reçetesiz satılan bir ağrı kesici alınız ( ancak birçoklarına göre ağrı kesiciler bazı ciddi semptomları maskelerler ve yan etkileri vardır. Onun için bu konu tercihinize kalmıştır.)


EŞİTLEYEMEME
Problem
Uygun olarak eşitleyememek dalışınızı sonlandırmanıza neden olabilir. Anatomik ve fizyolojik yapıların kişiden kişiye değişmesinden dolayı her insanın kafasındaki hava boşlukları değişken olduğundan eşitlemelerdeki kolaylık ya da zorluk da bu şekilde değişkendir.

Soğuk algınlıkları ve kısa dönemli hastalıklar eşitlemenizi engellemenize katkıda bulunurlar.

Çözüm

  • Eşitlemeye yavaşça daha satıhtayken başlayınız.
  • Alçalmaya başlamadan önce eşitleme yapınız.
  • Alçalma esnasında eşitlemeniz sıkça ve de fazla sert olmayacak şekilde yapınız. Ağrı yada rahatsızlığın gelmesini beklemeyiniz.
  • Sıkışma için en kolay ve en yumuşak ve en nazik eşitleme yöntemini uygulayınız. Bazıları burunlarını tutup kulağa baskı uygularlar, bazıları burunları ile maske içine üflerler, bazıları yutkunurlar., bazıları esnerler çok az bir kesim ise çenelerini oynatarak dillerinin üzerine nefes verirler
  • Tüm uygulamalarınıza rağmen hala problem var ise bir kaç metre yükselin ve yumuşak bir şekilde eşitlemeyi tekrar deneyin. Sert hareketlerden kaçının.

Çözüm
Bazı küçük hileler her ne kadar dalış otoriteleri tarafında kabul görmese de bazı dalgıçların bu problemlerini çözmektedir. Deneyin belki sıkışma için de yardımcı olabilir.

  • Dalış aralarında sakız çiğnemek

{C}·     {C}Başınızı iki yana doğru sallayarak boyun kaslarınızı gerdirip rahatlatın

  • Maskenizin içine nefes verin
  • Burnunuza tulu su çekip sonra yine burnunuzdan dışarı püskürtün
  • Alçalama esmasında baş yukarıda ayaklar aşağıda pozisyonunuzu muhafaza edin
  • Çapa ipinden tutunarak iniş kontrol hızınızı ayarlamaya çalışın
  • Eşitlemeyi yapabildiğiniz en son derinlikte bir sure kalın ve tamamen eşitlemeyi yaptıktan sonra derinliğinizi arttırın
  • KBB uzmanına gözüküp tıbbi öneri ve çözümleri araştırın

Çözüm
Eşitleme bazen fizyolojik olmaktan çok psikolojik nedenlerden de olabilir. Gönülsüz öğrenciler ve de acemi dalgıçlar her hangi bir neden olmadan da eşitleme problemi yaşayabilirler. Böyle durumlarda öğrenciler sadece eğitmenle yada dalış lideri ile sadece fiziksel temas halindeyken hiç sorunsuz alçalabilirler ya da bunu yapmayacak durumda kafaları karışmış olabilir. Burada yapılacak şey mental olarak eşitlemenin önemine dikkat çekmedir.

DENIZ HASTALIĞI (DENIZ TUTMASI)
Problem
Hepimiz için var olan bir sorundur. Bazılarımız buna dayanıklı bazılarımız ise hassastır. Deniz hastalıkları ile baş etmenin en iyi yolu ondan korunmaya çalışmaktır.

Çözüm
Bot yada tekne ile seyahate alışık değilseniz yada deniz tutmasına karşı hassasiyetinizin olduğunun farkındaysanız bir risk altında olduğunuzu kabulleniniz. ve bunun için de:

  • Fizyolojik ve mental olarak iyi durumda olmaya çalışınız.
  • Dalış öncesinde ve de dalış gününde alkol ve de kafeinden uzak durunuz; acılı, yağlı, hazmı zor şeyleri yemekten sakınınız. Asitli içecekler ve turunçgillerden uzak durunuz.
  • Tekne seyahatinin öncesindeki gece iyi uyuyunuz
  • Sıkışma için deniz tutmasını engelleyecek tedbirlerden hangisi iyi ise onu uygulayınız. (ilaç, kol bandı, tarçın çayı veya bunların kombinasyonu)
  • Tekne limandayken dalış ekipmanlarınızı hazırlayınız.
  • Botta ortay yakın yerde oturunuz, dumandan uzak durunuz, uzanıp uyumaya çalışınız ve okumayınız.
  • Kusma duygusu hissettiğinizde su ya da soda içmeye çalışınız.
  • Satıh yüzmelerinden sakınınız.

SU ALAN VE BUĞULANAN MASKE
Problem
Bazı dalgıçlar bu durumu rahatsızlık yada uygunsuzluk olarak tanımlarlar. Ancak daha da önemlisi bu durum stresiniz arttırır ve dalıştaki etkinliğinizi azaltır. Çözüm Bu dertlerden kurtulmanın birinci adımı yüzünüze uygun bir maske seçmektir. Bu da profesyonel bir dalış mağazasına gidip birçok maske içinden kendinize en uygun olanının almakla olur. Sadece burun çekme testinden geçireceğiniz maske yüzünüze uygun demek değildir.

Çözüm 
Buğulanmadan korunmak için yeni aldığınız maskeyi en pratik olarak bir diş macunu ile temizleyerek kurtulabilirsiniz. Diğer bir yöntem ticari olarak satılan buğu çözücüler, bebek şampuanı ve az sulandırılmış bulaşık deterjanıdır. Bugünün modern imalatı olan maskelerin birçoğunda tükürük işe yaramamaktadır.

Çözüm
Bütün uğraşılarınıza rağmen maskeniz hala buğulanıyorsa maske dibinde bir miktar su bırakın ve su altına indiğinizde öne doğru eğilerek maskenizi bu suyla çalkalayın. Maskelerin hiç birinde yeterli sızdırmazlığı sağlayamıyorsanız bunun nedeni yanaklarınızın şekli veya yüzünüzdeki tüylerdir. Bu takdirde yapılacak şey tahliye valflı bir maske almanız ve arada bir onu tahliye ederek dalamayı sürdürmenizdir.

Text by Jon Hardy & illustrations by Steve Gray
Çeviri: Bahattin Memişoğlu