MASKE EŞİTLEME TEKNİKLERİ VE BUĞULANMA

Maske eşitlemek Maske eşitleme, gerektiği kadar önemsenmeyen ve bu nedenle de, hakkında bilgi edinme ihtiyacı duyulmamış bir konudur. Maskenin kaç metreye dayandığı veya maske camının basınca dayanıklı olup olmadığı gibi genellikle karşılaşılan sorular, basit bir fizik kuralından kaynaklanan maske baskısı probleminin iyi anlaşılamadığını veya çok farklı bir şekilde algılandığını gösteriyor. Konunun iyi anlaşılabilmesi için, öncelikle, basınç altında gazların davranış biçimlerine göz atalım:  
Deniz seviyesinde atmosfer basıncı 1 bar dır. Suyun, havaya oranla çok daha yoğun olması nedeni ile, sualtına inmeye başladığınız zaman, dış basınçta oluşan artış hemen hissedilir. Bu artış her 10 metre için 1 bardır, 0 metrede 1 bar olan basınç, 10 metreye indiğiniz zaman 2 bara çıkar.
Dış basıncın artması, içinde hava barındıran tüm elemanların içlerindeki hava miktarının ve basıncın da değişmesine neden olur. Daha kolay anlaşılabilmesi için bir örnek verelim. Bir balonun içine deniz seviyesinde iken 1 litre hava dolduralım, bu balonu 10 metreye indirdiğimiz zaman, balonun içindeki hava ½ litreye inecektir. Mariotte kanununa göre, balonun içindeki havanın hacmi yarıya inerken diğer taraftan basıncı da aynı oranda artar.

Gelelim, maskemizde bu kanunun nasıl çalıştığına;
Sualtında çıplak gözle net görebilmek için su ile gözlerimiz arasında hava olması gerekir, bu hava odacığını maskemiz ile oluştururuz. Satıhta dış basınç 1 atmosferdir. Maskemiz yüzümüze tam oturduğu zaman, içinde hapis olan havanın da basıncı tabi ki 1 atmosfer olacaktır. Bu durumda, kayışları iyi ayarlanmış ve yüzümüze uyan bir maske, satıhta iken hiç bir rahatsızlık vermez. Ancak sualtına inmeye başladığımız zaman, problem başlar. Dış basınç artmaya başlaması ile maskenin içindeki hava takviye edilmediği için suya daldırdığınız balonun küçülmesi gibi maskede küçülmek ister, sonuçta yüzünüze baskı yapmaya başlar, derinlik arttıkça baskı da artar ve acı vermeye başlar. Burnunuzdan biraz hava vermek gibi çok basit bir işlemle bu sıkıntılı durumdan kurtuluruz.

Maskenin yüze uyguladığı baskı çok sıkıntı vericidir ve giderildiği zaman mükemmel bir konfor duygusu yaratır.
Maske eşitlemenin en kolay yolu, kulak eşitledikten sonra ağzımızın gerisinde oluşturduğumuz basıncı bırakmadan, parmaklarımızı burnumuzdan çekerek bir miktar havanın, burnumuzdan maskenin içine gitmesini sağlamaktır. Fazla hava verirseniz problem olmaz, bu fazlalık, maskenin kenarından çıkar. Ancak kullandığınız havanın ciğerlerdeki sermayeden kullanıldığını düşünürseniz ekonomik davranmak için gerektiği kadar hava kullanmakta fayda vardır.

Maske eşitlemeyi, kulak eşitlemenin bir devamı gibi uygulayın. Kulak eşitleme ihtiyacı oluştuğu zaman, maskenin de eşitlenmeye ihtiyacı var demektir. Bu hareket zaman içinde alışkanlık haline gelmeli ve farkında olmadan bir refleks oluşturmalıdır. Tecrübenin artması ile zor gibi görünen bu işlem bir kaç denemeden sonra çok kolaylaşır.

Scuba Dalışlarda Maske Eşitleme: 
Tüplü dalışta maske eşitlemek, herhangi bir hava tasarrufunda bulunmaya gerek olmadığından daha zahmetsizdir.

Devamlı bir hava kaynağına sahip olduğunuz için ağızdan aldığınız nefesi burundan vererek maskeyi kolaylıkla eşitleyebilirsiniz. Bunu dalış boyunca ara ara tekrarlarsanız maskenin sıkışmasını engeller ve burundan da hava vermenin rahatlığı ile daha konforlu bir dalış geçirebilirsiniz.
Buğu Problemi: 
Yeri gelmişken burada buğulanma (fogging) meselesine de değinmemizde fayda var.
Zira burundan maske içine üflenen ve ciğerlerimizden sıcak olarak çıkan hava maske camında buğuya sebep olur.

Bunu engellemek için tükürük, elma/patates kabuğu veya antifog spreyler kullanılabilir. Bu materyallerin hepsinin ortak özelliği içlerinde nişasta barındırmalarıdır. 
Nişasta cam üzerinde ince bir film tabakası yaratarak ısı alışverişini ve sıcak havanın cam üzerinde soğumasını ve buğuyu engeller.
Ama meseleyi çıkış noktasında halletmenin yolları da var. Şöyle ki:
Buğu farklı sıcaklıkların karşı karşıya gelmesi sonucu oluşan bir fizik olayıdır.
Bunu kışın arabanıza bindiğinizde veya evinizdeki camlarda görebilirsiniz. Maskelerde de yaşanılan olay aynıdır. 

Bunu engellemek için:
Dalış mıntıkasına gittiğinizde önce maskenizi suda bekletin ve suyla aynı dereceye gelmesini sağlayın.
Yüzünüzü suyla iyice yıkayın ve soğutun.
Böylece su, maske ve yüzünüz aynı ısı derecesine gelecek ve buğulanmayı başlamadan kesmiş olacaksınız.
Belli bir süre sonra harcadığınız enerji ile birlikte vücut ısınız artacak ve dolayısıyla yüzünüz ısınmaya başlayacağından maskenin içinde biraz suyun kalmasında fayda var. Maske buğu yapmaya başlayınca yüzünüz dibe dönük olacak şekilde başınızı daire şeklinde çevirerek suyun maske içinde hareket etmesiyle içerideki buğuyu temizleyebilirsiniz. Maskeler ilk alındıklarında daha fazla buğu yaparlar bunun sebebi, maskenin üretim aşamasından sonra özel bir madde ile cilalanması sonucudur. Bu maddeyi gidermenin birkaç metodu var. En sağlıklı metot diş macunu ile temizlenmesidir.
Maskenin cam ve etek kısmına bir tabaka oluşturacak şekilde sürdüğünüz diş macununu, ince bir bez sardığınız diş fırçası ile iyice yedirin.
25–30 dakika sonra bol su ile yıkayın.
Bunun dışında birçok metot olmasına rağmen diğerlerini burada yazmayacağım. Zira bazıları yanlış uygulanırsa maskeye zarar verebileceğinden bir uzmanın yapması daha doğru olur.

Derleme: Bahattin Memişoğlu