Tekirdağ Dalış Tüpü Dolumu: Güvenlik, Teknik Süreç ve Standartlar

Dalış, hem profesyonel hem de amatör deniz severler için büyüleyici bir aktivitedir. Ancak bu aktivitenin güvenli şekilde gerçekleştirilebilmesi, doğru ekipman kullanımı kadar, bu ekipmanların düzenli bakım ve dolum işlemlerinin de doğru yapılmasına bağlıdır. Dalışın temel ekipmanlarından biri olan dalış tüpü (scuba tank), dalgıcın su altında solunumunu sağlayan basınçlı hava kaynağıdır. Bu makalede dalış tüpü dolumu süreci, kullanılan gaz türleri, güvenlik önlemleri ve uluslararası standartlara değinilecektir.

1. Dalış Tüplerinin Özellikleri

Dalış tüpleri genellikle alüminyum veya çelik malzemeden üretilir. Standart hacimler 10L, 12L ve 15L şeklindedir. Tüplerin iç basıncı genellikle:

200 bar (standart)

232 bar (yaygın)

300 bar (yüksek basınç)

civarındadır. Bu yüksek basınç nedeniyle dolum işlemi hem teknik bilgi hem de dikkat gerektirir.

2. Hangi Gazlar Kullanılır?

Dalış tüplerinde genellikle aşağıdaki gaz karışımları kullanılır:

Hava (Air): %21 Oksijen, %78 Azot (en yaygın kullanılan)

Nitrox (EANx): %22–40 arasında oksijen içeren hava karışımı

Trimix: Derin dalışlarda kullanılan oksijen, azot ve helyum karışımı

Oksijen (%100): Sadece dekompresyon dalışlarında kullanılır

Her gaz türü, özel dolum protokolü ve ekipmanı gerektirir.

3. Tüp Dolum Süreci

Dalış tüpü dolum işlemi profesyonel dolum istasyonlarında, özel kompresör sistemleri ile yapılır. Süreç şu aşamalardan oluşur:

Tüp Kontrolü:

Tüpün hidrostatik test tarihi kontrol edilir (genellikle 5 yılda bir yapılır).

Fiziksel hasar, pas ve vanada sızdırma olup olmadığı kontrol edilir.

Kompresör Seçimi:

Kompresörler 200-300 bar basınca uygun, filtreli sistemlerdir.

Hava kalitesinin EN 12021 standardına uygun olması gerekir (yağ, CO, CO₂ ve su buharı seviyeleri ölçülür).

Yavaş Dolum:

Tüp aniden doldurulmaz. Hızlı dolum ısınmaya ve genleşmeye neden olur.

Dolum işlemi genellikle 5–15 dakika arasında gerçekleşir.

Son Kontrol ve Etiketleme:

Dolum basıncı, gaz türü ve dolum tarihi tüp üzerine yazılır.

Nitrox gibi özel karışımlar analiz cihazları ile test edilerek etikete kaydedilir.

4. Güvenlik Kuralları

Dalış tüpleri asla ev tipi kompresörlerle doldurulmamalıdır.

Tüp içindeki hava kalitesi, dalgıcın hayatını doğrudan etkilediği için filtrasyon sistemi mutlaka aktif ve bakımlı olmalıdır.

Dolu tüpler doğrudan güneş altında bırakılmamalı, serin ve kuru ortamda saklanmalıdır.

Dolum yapan personelin yetkin ve sertifikalı olması gerekir.

5. Uluslararası Standartlar ve Sertifikalar

Dalış tüpü dolumunda kullanılan gazların kalitesi, aşağıdaki standartlara göre kontrol edilir:

EN 12021: Soluma havası kalitesi standardı

ISO 9001: Dolum istasyonlarının kalite yönetim sistemi

DOT ve CE Belgeleri: Tüpün yasal sertifikasyonu

Ayrıca Nitrox veya Trimix dolumu yapacak kişiler, genellikle özel bir gaz karışımı eğitimi (Nitrox Blender, Gas Blender) almış olmalıdır.

Trakya Dalış Merkezi Dalış tüpü dolumu, basit bir teknik işlem gibi görünse de hem dalgıcın güvenliği hem de dalış kalitesi açısından hayati önem taşır. Yanlış dolum, kirli hava veya hatalı basınç dalgıçlar için ölümcül sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle dalış tüplerinin yalnızca lisanslı, güvenilir dolum istasyonlarında doldurulması; kullanılan gazların kalitesinin sürekli denetlenmesi ve dolum yapan personelin yetkin olması şarttır.